Μεγαλωμένος στις κάτω γειτονιές άκουγα στην κοινή μας αυλή διηγήσεις ανθρώπων που έζησαν τον κατατρεγμό για το πως ήταν η ζωή τους εκεί. Μια φράση της νονάς Στάσας, περιγράφοντας ένα έθιμό τους, μου καρφώθηκε από τότε στο μυαλό: «την παραμονή του νέου χρόνου βάζαμε στο
τζάκι ένα ξύλο που καίγεται ως να ξημερώσει. Δεν πρέπει να σβήσει η φωτιά του τζακιού, γι’ αυτό βάζαμε χοντρό ξύλο να κρατήσει»
Η απόφασή μας να εκδώσουμε ένα ημερολόγιο αφιερωμένο στην συμπλήρωση εκατονταετίας από τον ξεριζωμό του μικρασιατικού ελληνισμού μας κέντρισε το
ενδιαφέρον να ψάξουμε αναμνήσεις, μπαούλα και παλιά λευκώματα προκειμένου να συνεισφέρουμε, έστω κατ’ ελάχιστο, στην αποθησαύριση και στη διάσωση της προσφυγικής μνήμης.
Η δουλειά μας ήταν βιαστική (με πολύ σεβασμό όμως) και γι’ αυτό και η συγκομιδή μικρή: πιστοποιητικά, επιστολικά δελτάρια, φωτογραφίες, κειμήλια, αφηγήσεις… Μας έδωσε όμως το κίνητρο να συνεχίσουμε το μικρό αυτό οδοιπορικό στα μονοπάτια της μνήμης για να αναδείξουμε μία σημαντική πλευρά της τοπικής ιστορίας, που είναι μάλλον άγνωστη.
Αυτό στο οποίο ιδιαιτέρως πρέπει να σταθούμε είναι οι 36 πολυκατοικίες, που υποδέχτηκαν, στα 720 διαμερίσματά τους, την δεκαετία του ’60, περίπου 4.000
πρόσφυγες, που μέχρι τότε πολλοί από αυτούς ζούσαν σε παραπήγματα. Στα ανατολικά της πόλης, στις κάτω γειτονιές, δίπλα στον ήδη τότε διαμορφωμένο ρωμαλέο οικισμό των προσφύγων από τον Πόντο, δημιουργήθηκε ένας νέος δυναμικός οικισμός, προσφύγων από την Μικρασία, που οι δημιουργικοί του κάτοικοι με το ήθος, την ευφυΐα και την εργατικότητά τους προσδιόρισαν τον ιστορικό βηματισμό της πόλης μας.
Εκφραστής και εκπρόσωπος των προσφύγων για πολλά χρόνια ο «σύλλογος προσφύγων οικιστών πολυκατοικιών», με τον εμβληματικό του πρόεδρο τον αείμνηστο Μανώλη Χριστοφόρου, που η αποδημία του σήμανε και τη διακοπή της λειτουργίας του συλλόγου.
Τώρα, οι πολυκατοικίες που ανέθρεψαν τρείς γενιές δημοτών, απόγονων των προσφύγων οικιστών, είναι ώρα να αναζωογονηθούν και να αποτελέσουν κύτταρα
μιας νέας δημιουργικής αφετηρίας.

    Ο Δήμαρχος

Λάμπρος Σπ. Μίχος

Σχετικά έγγραφα

• ΑΛΗΣΜΟΝΗΤΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ