Δυτικά της Αθήνας, ανάμεσα στους Δήμους Κορυδαλλού Χαϊδαρίου και Αιγάλεω βρίσκεται η Αγία Βαρβάρα. Ο Δήμος έχει έκταση 2.233 στρέμματα. Τα 1.900 καταλαμβάνει ο οικισμός και τα 233 το πευκοδάσος του όρους Αιγάλεω.

Η πόλη πήρε το όνομά της από τον ιστορικό ναό της Αγίας Βαρβάρας. Ο ναός αποτελεί διατηρητέο μνημείο και έχει μεγάλη αρχαιολογική, ιστορική, θρησκευτική και πολιτιστική σημασία. Χτίστηκε πριν από περίπου 100 χρόνια. Ιερό του ναού είναι ένας ναΐσκος του 17ου αιώνα μέσα στον οποίο βρέθηκε η εικόνα της Αγίας Βαρβάρας. Σήμερα στο ναΐσκο έχουν μεταφερθεί και οστά της αγίας. Το εσωτερικό του ναού κοσμούν αγιογραφίες του Φώτη Κόντογλου, ενός από τους μεγαλύτερους αγιογράφους των νεοτέρων χρόνων, κατόχου μιας προσωπικής εικαστικής γλώσσας η οποία «δένει» με αρμονία τη βυζαντινή παράδοση, το μυστικισμό του Ελ Γκρέκο, τον εξπρεσιονισμό του Βαν Γκόγκ με τη λαϊκή τέχνη. Στις 4 Δεκεμβρίου, γιορτή της Αγίας Βαρβάρας, ο ναός γίνεται πόλος έλξης χιλιάδων επισκεπτών.

Η Αγία Βαρβάρα εκτείνεται στους πρόποδες του όρους Αιγάλεω. Από το όρος Αιγάλεω, παρακολούθησε ο Ξέρξης τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, το 480 π.χ. Αρχαιολογικό και σπηλαιολογικό ενδιαφέρον έχει και το σπήλαιο με τις τοιχογραφίες που ανακαλύφθηκε μόλις τον Ιανουάριο του 2008 στο όρος Αιγάλεω το οποίο εικάζεται ότι συνδέεται με εκείνο της Πεντέλης.
Μια από τις δύο εισόδους της πόλης βρίσκεται στην Ιερά Οδό, το δρόμο της πομπής των Μεγάλων Ελευσίνιων της αρχαιότητας.

Από τη σύγχρονη ιστορία, αξιόλογη είναι η συμμετοχή της πόλης στην Εθνική Αντίσταση. Ανώνυμοι και επώνυμοι ήρωες πολίτες της Αγίας Βαρβάρας αγωνίστηκαν για την ελευθερία και τη δικαιοσύνη. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής έγιναν πολλά μπλόκα στην Αγία Βαρβάρα, και στις 29 Σεπτεμβρίου 1944, συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν τουλάχιστον 65 μέλη μέλη της Εθνικής Αντίστασης.

Η οικιστική ανάπτυξη της Αγίας Βαρβάρας ξεκίνησε τη δεκαετία του ’20. Το 1985 εκπονήθηκε το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του δήμου το οποίο θεσμοθετήθηκε το 1989 και ισχύει μέχρι σήμερα. Εκτός πολεοδομικού σχεδίου είναι μόνο 333 στρέμματα στους πρόποδες του όρους Αιγάλεω.

Είναι μια σύγχρονη, όμορφη κι ανθρώπινη πόλη. Έχει καλές τεχνικές υποδομές και δίκτυα. Τα κτίρια είναι κυρίως μονώροφα έως τετραώροφα. Στην κάτω Αγία Βαρβάρα, στα τέλη της δεκαετίας του ’60, κτίστηκαν 31 προσφυγικές πολυκατοικίες Γενικά πολυκατοικίες άρχιζαν να κτίζονται μετά το ’90 και αριθμητικά δεν είναι πολλές.

Τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο της πολιτικής ανάπτυξης του Δήμου, έχει περιοριστεί το ύψος των οικοδομών, έχει αυξηθεί το αστικό πράσινο και οι κοινόχρηστοι χώροι φτάνοντας το 33% της συνολικής έκτασης και υπάρχει σχέδιο για την περαιτέρω αύξησή τους, τη δημιουργία μεγάλων χώρων στάθμευσης αυτοκινήτων, τη βελτίωση της βαδισιμότητας και της κυκλοφορίας, την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών για την προστασία του περιβάλλοντος και διεύρυνση των υπηρεσιών για τον πολίτη.

Σύμφωνα με την απογραφή της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδας του 2011, ο πληθυσμός της Αγίας Βαρβάρας είναι 26.550 (12.650 άνδρες, 13.900 γυναίκες). Αναλυτικά δημογραφικά, οικονομικά, εκπαιδευτικά, κοινωνικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού περιγράφονται στο Επιχειρησιακό Σχέδιο του Δήμου.

Μέχρι το 1948 η πόλη ανήκε διοικητικά στο Δήμο Αιγάλεω. Το 1951 έγινε κοινότητα με πρώτο κοινοτάρχη τον Αθανάσιο Κοτρώτσο. Το 1963 έγινε Δήμος με προσωρινό Δήμαρχο. Στις εκλογές του 1964 εκλέχθηκε Δήμαρχος ο Νίκος Νικολόπουλος. Από το 1974 ως το 1994 Δήμαρχος ήταν ο Μήτρος Σουλιμιώτης κι από το 1995 ως το 2009 ο Λάμπρος Μίχος και απο το 2009 εως και Αύγουστο 2019 ο Γιώργος Καπλάνης.Από Σεπτέμβριο 2019 έως και σήμερα ο Λάμπρος Μίχος